Stablecoin củng cố sức mạnh đồng USD và mở đường tài chính cho các quốc gia đang phát triển

Sự phát triển mạnh mẽ của stablecoin – đặc biệt là các stablecoin neo theo đồng đô la Mỹ – đang tạo ra tác động sâu rộng đối với hệ thống tài chính toàn cầu. Không chỉ củng cố vị thế của đồng USD, stablecoin còn mang lại cơ hội tiếp cận tài chính cho những nhóm dân cư và nền kinh tế từng bị bỏ lại phía sau.

Stablecoin bùng nổ nhờ GENIUS Act

Sự kiện Tổng thống Donald Trump ký thông qua đạo luật GENIUS Act vào đầu năm đã tạo lực đẩy lớn cho các stablecoin tại Mỹ. Điều này khiến nhiều ngân hàng châu Âu phải chạy đua phát hành stablecoin riêng nhằm cạnh tranh và đối trọng với sức ảnh hưởng của đồng USD.

Theo thống kê, vốn hóa và giá trị giao dịch stablecoin đã vượt 265 tỷ USD, và gần như toàn bộ giá trị này gắn với đô la Mỹ. Để phát hành stablecoin neo theo USD, các tổ chức buộc phải nắm giữ một lượng lớn USD và trái phiếu kho bạc Mỹ, từ đó làm tăng thêm nhu cầu đối với đồng tiền này.

Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang Christopher Waller từng nhận định:

“Nếu stablecoin được phép phát triển mạnh mẽ, điều đó sẽ chỉ củng cố thêm vị thế của đồng USD như đồng tiền dự trữ toàn cầu.”

Cơ hội cho các quốc gia đang phát triển

Đối với các nền kinh tế có hệ thống ngân hàng yếu, lạm phát cao hoặc đồng nội tệ mất giá, stablecoin mang lại sự thay đổi lớn.

Chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh, người dân có thể cất giữ “đô la số” trong ví điện tử mà không cần ngân hàng, không tốn phí đổi tiền, không gặp rào cản thủ tục. Điều này đặc biệt quan trọng với 1,4 tỷ người trưởng thành trên thế giới hiện vẫn chưa có tài khoản ngân hàng.

Tại châu Phi – khu vực có tiền tệ biến động mạnh – stablecoin chiếm hơn 40% tổng khối lượng giao dịch crypto. Người dân, doanh nghiệp và cả freelancer chấp nhận trả phí cao hơn để đổi lấy stablecoin vì đó là tài sản an toàn hơn đồng nội tệ.

Giảm phí chuyển tiền, tăng thu nhập

Remittance (kiều hối) là dòng tiền sống còn đối với nhiều quốc gia nghèo. Nhưng các kênh chuyển tiền truyền thống tính phí rất cao — gần 8% cho mỗi giao dịch.

Với stablecoin, chi phí này có thể giảm xuống chỉ vài phần trăm hoặc thấp hơn. Một thử nghiệm tại Kenya cho thấy chuyển tiền xuyên biên giới bằng stablecoin đã giảm phí từ 28,8% xuống còn 2%, giúp người lao động giữ lại phần lớn thu nhập.

Ước tính nếu stablecoin thay thế ngân hàng truyền thống trong chuyển tiền, thế giới có thể tiết kiệm hơn 12 tỷ USD mỗi năm — số tiền trực tiếp chảy vào túi người dân.

Thoát khỏi “bẫy nợ”

Sự phổ biến của stablecoin còn mở ra cách huy động vốn mới. Nhiều quốc gia đang nghiên cứu phát hành trái phiếu hoặc tín phiếu chính phủ dưới dạng token hóa, cho phép công dân trong và ngoài nước đầu tư trực tiếp bằng stablecoin.

Điều này giúp họ giảm phụ thuộc vào các khoản vay nước ngoài với điều kiện nặng nề — đặc biệt là từ Trung Quốc. Trong nhiều năm, chiến lược “ngoại giao bẫy nợ” của Bắc Kinh khiến nhiều nước mất quyền kiểm soát các cảng biển, nhà máy điện hoặc tài nguyên sau khi không thể trả nợ.

Stablecoin và blockchain mở ra cánh cửa thoát khỏi vòng xoáy này: huy động vốn phân tán, minh bạch, chi phí thấp và không cần dựa vào các định chế tài chính lớn.

CBDC không tạo hiệu quả tương tự

Nhiều ngân hàng trung ương đang chạy đua phát triển tiền kỹ thuật số (CBDC) để cạnh tranh với stablecoin. Tuy nhiên, kết quả ban đầu cho thấy hiệu quả rất thấp.

Ví dụ:

• eNaira của Nigeria được triển khai rầm rộ, nhưng 98% người dùng bỏ không sử dụng chỉ sau vài tháng.
• Dù có CBDC, người dân Nigeria vẫn tìm đến stablecoin để tránh đồng nội tệ mất giá.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các quốc gia triển khai CBDC không có cải thiện rõ rệt về tăng trưởng GDP, lạm phát hay chất lượng tài chính. Stablecoin, trái lại, phát triển tự nhiên vì đáp ứng đúng nhu cầu thị trường.

“Quyền lực mềm” của Hoa Kỳ

Việc stablecoin lan rộng trên toàn cầu giống như “đồng USD phiên bản kỹ thuật số được phổ cập”, mở rộng ảnh hưởng của Mỹ mà không cần can thiệp quân sự hay chính trị.

• Với Mỹ: củng cố vị thế đồng USD và tăng cầu đối với trái phiếu chính phủ
• Với các nước nghèo: mở rộng tiếp cận tài chính, giảm chi phí, tránh lạm phát, tự chủ hơn trong kinh tế